August Lumière powiedział o nim: „Byłem wraz z bratem twórcą filmu francuskiego, ale istniał również pewien Polak, niejaki Kazimierz Prószyński, który nas znacznie wyprzedził”.
Kazimierz Prószyński był pionierem światowej kinematografii, inżynierem i wynalazcą, ale też operatorem filmowym i reżyserem. Jeszcze przed braćmi Lumiere, w 1894 roku zbudował pleograf – “aparat służący do odzwierciedlania ruchu w naturze za pomocą fotografii “. Łączył on funkcje rejestracji i odtwarzania nagranego materiału.
Wymyślił też mechanizm przesuwania kliszy filmowej, oparty na systemie ząbków wchodzących w taśmę błonową, na której rejestrował obraz. Pozwalało to na jej szybkie i dokładne przesuwanie bez obaw o jej uszkodzenie. Kilka lat później zaprezentował biopleograf – projektor, gdzie wyświetlane były dwie taśmy, co pozwoliło zredukować migotanie przy odtwarzaniu filmu.
W 1909 roku uzyskał patent na aeroskop – pierwszą na świecie ręczną kamerę filmową o napędzie automatycznym ze stabilizacją obrazu. 22 czerwca 1911 roku w Londynie nakręcił nią pierwszy polski reportaż filmowy – relację z koronacji angielskiego króla Jerzego V. Aeroskopy dokumentowały też wydarzenia na frontach I Wojny Światowej. Dzięki następnemu swemu wynalazkowi – kinofonowi, który umożliwiał synchronizację dźwięku z obrazem, w 1913 roku zrealizował pierwsze filmy dźwiękowe.
Innym jego wynalazkiem był skonstruowany w 1902 roku a wykorzystywany praktycznie do dziś obturator – trójlistkowa przesłona projektora usuwająca migotanie obrazów na ekranie filmowym podczas emisji. Przyczyniło się to bezpośrednio do rozwoju filmów długometrażowych – oczy widzów przestały się tak szybko męczyć. W 1908 roku długość filmów zwykle nie przekraczała 15 minut, kilka lat później, dzięki obturatorowi możliwe były już kilkugodzinne seanse.
Był również twórcą telefotu – urządzenia pozwalającego przesyłać obraz na odległość, działające na zasadzie dzisiejszej emisji telewizyjnej oraz stereosu – pierwszej maszyny do wyświetlania na ulicy lub budynkach obrazów czy reklam. Aby popularyzować idee filmów amatorskich miłośnikom kinematografii chciał dostarczyć tanie i proste w obsłudze urządzenie. Tak powstało “Oko”- ręczna kamera filmowa.
Nazywany “Kolumbem kinematografii” Kazimierz Prószyński był ideowcem, chciał, aby jego produkty były tanie, a przez to szeroko dostępne, co często rodziło konflikty z nastawionymi na zysk inwestorami. Był patriotą, a jego celem było stworzenie silnego, polskiego przemysłu kinematograficznego. Twierdził, że „mechanik Polak jest inteligentniejszy […], brak mu jedynie śmiałości, odwagi, a właściwie czynu, który by w nim te przymioty rozwijał” i fabrykę swoich urządzeń chciał wybudować w Polsce.
W 1943 roku zaczął pracować nad autolektorem – urządzeniem nagrywającym na taśmie teksty książek dla niewidomych i słabowidzących. Były to pierwsze audiobooki.
W czasie okupacji podjął działalność konspiracyjną. Był dwukrotnie aresztowany – za drugim razem został zatrzymany przez Niemców w czasie powstania warszawskiego i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Gross-Rozen, gdzie zmarł dwa dni przed wyzwoleniem obozu.
Choć sam Ludwik Lumière stwierdził, że Polak był pierwszym człowiekiem w kinematografii, on sam zaś dopiero drugim, jego postać została niestety na wiele lat zapomniana.
