Anton Denikin (1872–1947) był jednym z najważniejszych generałów armii rosyjskiej, który odegrał kluczową rolę w trakcie rosyjskiej wojny domowej po rewolucji październikowej. Jako przywódca tzw. Białych, ruchu antybolszewickiego, zyskał renomę zarówno wśród współczesnych, jak i historyków. Jego biografia oraz osiągnięcia znacząco wpłynęły na losy Rosji i Europy Wschodniej w pierwszej połowie XX wieku.
Anton Denikin urodził się w Łowiczu i był synem Rosjanina, majora Iwana Denikina i pochodzącej ze zubożałej szlachty Polki Elżbiety Wrzesińskiej . Ukończył Akademię Sztabu Generalnego w Petersburgu, co zapewniło mu doskonałe przygotowanie do przyszłej kariery. Jego zdolności dowódcze szybko zwróciły uwagę przełożonych, a pierwsze sukcesy odnosił już w trakcie wojny rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905. Podczas I wojny światowej zasłużył się jako zdolny dowódca, awansując na kolejne stopnie wojskowe i ciesząc się szacunkiem w armii.
Po rewolucji październikowej w 1917 roku, gdy bolszewicy przejęli władzę, Denikin postanowił stanąć na czele tzw. Białych, czyli przeciwników nowego, komunistycznego reżimu. W 1918 roku przejął dowództwo nad Armią Ochotniczą, która prowadziła walkę przeciwko Armii Czerwonej. Dowodzone przez niego siły Białych odnosiły początkowo znaczące sukcesy, co pozwoliło mu zdobyć kontrolę nad dużymi obszarami południowej Rosji. Planował nawet marsz na Moskwę, który miał na celu obalenie bolszewików i przywrócenie Rosji porządku sprzed rewolucji.
Jednak wojna domowa okazała się zbyt wyczerpująca. Armia Czerwona, wspierana przez bolszewickie struktury, stopniowo zdobywała przewagę, a Denikin musiał ustępować pod naporem przeciwnika. W 1920 roku poniósł ostateczną klęskę, a po opuszczeniu Rosji udał się na emigrację, najpierw do Europy, a później do Stanów Zjednoczonych. Na obczyźnie poświęcił się pisaniu pamiętników i prac historycznych, starając się wyjaśniać swoje motywy i przeanalizować przyczyny porażki ruchu Białych.
Anton Denikin pozostaje symbolem oporu przeciwko bolszewizmowi oraz trudności w osiągnięciu jedności w Rosji po rewolucji. Jego działalność na emigracji oraz spisane wspomnienia dostarczają cennych informacji o realiach ówczesnej Rosji, stanowiąc ważne źródło dla historyków badających ten okres.
