Jan Heweliusz, znany również jako Johannes Hevelius, to jeden z najwybitniejszych astronomów XVII wieku, urodzony 28 stycznia 1611 roku w Gdańsku. Swoje życie poświęcił badaniu nieba, tworząc przełomowe dzieła naukowe i ustanawiając Gdańsk jako istotne centrum astronomiczne.
Heweliusz był samoukiem, który zaczął badać astronomię około 1639 roku. W 1647 opublikował swoje najważniejsze dzieło, *Selenographia*, które stało się podstawowym dziełem na temat Księżyca, a także wprowadził nową terminologię dla opisania jego powierzchni. Jego prace obejmowały także obserwacje plam słonecznych oraz odkrycie czterech komet w latach 1652, 1661, 1672 i 1677.
W 1664 roku Heweliusz został pierwszym zagranicznym członkiem Royal Society w Londynie. Jego znajomość z królem Janem III Sobieskim zaowocowała nie tylko przywilejami, ale także finansowym wsparciem, które umożliwiło mu dalszy rozwój obserwatorium. Często przyjmował znanych gości, w tym Królową Ludwikę Marię Gonzagę i inne wybitne postacie naukowe.
Heweliusz był nie tylko astronomem, ale również wynalazcą. Opracował nowe instrumenty obserwacyjne, w tym zegar wahadłowy i różne teleskopy. Jego prace w zakresie lunografii przyczyniły się do lepszego zrozumienia powierzchni Księżyca, a także wytyczyły szlak dla przyszłych badań astronomicznych.
Jednak jego życie nie było wolne od tragedii. W 1679 roku jego obserwatorium spłonęło, niszcząc wiele instrumentów oraz rękopisów. Mimo tego Heweliusz nie poddał się i kontynuował swoją pracę, publikując kolejne dzieła, takie jak *Machina Coelestis* w 1673 i *Annus Climactericus* w 1685, w którym opisał swoje obserwacje i doświadczenia.
Jan Heweliusz zmarł 28 stycznia 1687 roku, w dniu swoich 76. urodzin, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii astronomii. Jego dziedzictwo żyje do dziś, a Gdańsk, w którym spędził większość życia, pamięta o nim poprzez pomniki i miejsca związane z jego działalnością. Heweliusz jest uważany za pioniera w dziedzinie astronomii i jednym z ojców nowoczesnej lunografii.
