Jan Szczepanik (1872–1926) to jeden z najwybitniejszych polskich wynalazców, często nazywany „polskim Edisonem” lub „Leonardem da Vinci ze wschodu”. Jego dorobek obejmuje ponad 50 wynalazków i setki patentów, które wyprzedzały swoją epokę, wpływając na rozwój techniki w dziedzinach fotografii, filmu, tkanin oraz druku barwnego.
Szczepanik urodził się 13 czerwca 1872 roku w Rudnikach koło Mościsk (obecnie Ukraina). Jego edukacja przebiegała w Przemyślu, gdzie ukończył seminarium nauczycielskie. Choć nie miał formalnego wykształcenia technicznego, jego pasja do wynalazczości i inżynierii sprawiła, że już od młodości eksperymentował i tworzył innowacyjne urządzenia.
Jan Szczepanik był pionierem w wielu dziedzinach technologii. Opracował rewolucyjną metodę tkania tkanin wzorzystych na podstawie fotografii, co zrewolucjonizowało przemysł włókienniczy. Jego wynalazek stał się fundamentem dla współczesnych technologii druku na tekstyliach. Jego wynalazek o nazwie „telektroskop” był koncepcją przekazywania obrazów na odległość, co czyni go jednym z prekursorów telewizji. Opracował również metody rejestracji obrazu w kolorze, znacznie wyprzedzając epokę. Szczepanik wynalazł kamizelkę kuloodporną wykonaną z wielowarstwowej tkaniny, która uratowała życie hiszpańskiego króla Alfonsa XIII. Wynalazek ten zwrócił uwagę europejskich dworów królewskich oraz armii. Jego prace nad fotografią barwną pozwoliły na stworzenie systemu rejestracji i odtwarzania obrazów kolorowych. Współpracował z firmami z Niemiec i Austrii nad udoskonaleniem tej technologii.
Choć jego osiągnięcia nie zawsze były szeroko doceniane w Polsce, Szczepanik zyskał uznanie w Europie, a jego wynalazki przyczyniły się do rozwoju współczesnych technologii telewizyjnych, fotograficznych i włókienniczych. Mark Twain, amerykański pisarz, wielokrotnie podziwiał talent Szczepanika i poświęcił mu kilka artykułów.
Jan Szczepanik zmarł 18 kwietnia 1926 roku, jednak jego dziedzictwo pozostaje żywe, inspirując kolejne pokolenia wynalazców i innowatorów.
