15 kwietnia 1684 roku – choć niekoniecznie, ponieważ funkcjonują cztery różne daty jej urodzin – na świat przyszła caryca Katarzyna I.
Katarzyna I Aleksiejewna była pierwszą kobietą w Rosji pełniącą samodzielne rządy. Rosjanie zawdzięczają jej pierwsze regularne szkoły powszechne. Jako pierwsza zleciła opracowanie map wszystkich granic Rosji, organizowała wyprawy badawcze, wsparła finansowo pierwszą wyprawę Vitusa Beringa w poszukiwaniu drogi morskiej między Syberią a Ameryką Północną oraz kontynuowała rozbudowę Petersburga. Dokończyła budowę i zainaugurowała działalność petersburskiej Kunstkamery, sprzyjała urządzaniu ogrodów miejskich i umacnianiu brzegów Newy, by zapobiegać powodziom, rozbudowała port i falochrony.
Katarzyna I Aleksiejewna, właściwie Marta Skowrońska, urodziła się najprawdopodobniej w Polsce, gdzie jej ojciec był zubożałym polskim szlachcicem. W wieku 17 lat podjęła pracę u ewangelickiego pastora Glücka w inflanckim Marienburgu. Poznała tam szwedzkiego dragona, zubożałego szlachcica Johanna Rabe, który pojął ją za żonę. Gdy w czasie wojny północnej miasto zostało zdobyte przez Rosjan, Marta pracowała jako praczka w wojskowej pralni, skąd trafiła na służbę do marszałka Borysa Szeremietiewa. Wtedy też spotkała Aleksandra Mienszykowa, wyjątkowo wpływową postać na dworze carskim, księcia i feldmarszałka, który wykupił ją ze służby, zabierając do Moskwy i uczynił swoją faworytą. W Moskwie Marta przyjęła prawosławie i imię Katarzyna Aleksiejewna. Za pośrednictwem Mienszykowa poznała samego Piotra I, twórcę potęgi nowożytnej Rosji, który zakochał się w niej bezgranicznie.
Mimo, że car oprócz żony miał wiele kochanek, to właśnie ona potrafiła łagodzić jego napady gniewu i ataki epilepsji. Była nie tylko atrakcyjna – miała kruczoczarne, gęste włosy i piękne zęby – ale również świetnym towarzyszem w zabawie, była duszą towarzystwa, a na dworze cara przewyższała wszystkich w picie. Mimo że była analfabetką, znała cztery języki. Car był nią tak zauroczony, że nie tylko zamieszkała z nim, ale stała się jego doradcą w czasie narad czy spotkań, stając się nieodzowną częścią jego życia.
Brała udział w jego wyprawach, bitwach, była bardzo odważna, czuła i cierpliwa, ale potrafiła również skrzyczeć cara, co bardzo imponowało Piotrowi I. Wiedząc, że zdrowy rozsądek i zdrowe podejście do życia są jej mocnymi stronami, bardzo liczył się z jej zdaniem. Katarzyna miała też wielki szacunek wśród żołnierzy.
Wkrótce zaczęły pojawiać się dzieci, więc car postanowił poślubić ją, choć nie było to takie proste, ponieważ Katarzyna była nisko urodzona.
Katarzyna kochała klejnoty i obwieszała się nimi przy każdej okazji. Gdy Piotr I przegrał bitwę pod Prutem w wojnie rosyjsko-tureckiej i szykował się do kapitulacji, to ona wybiła mu ten pomysł z głowy i oddała za cenę pokoju worek swoich klejnotów wezyrowi. To wydarzenie, oraz fakt, że posiadali już dzieci, zadecydowały, że car postanowił poślubić Katarzynę, a na jej koronację zarządził wykonanie dla niej najwspanialszej korony, jaką widział świat. I tak się stało.
Katarzyna I Aleksiejewna, czyli Marta Skowrońska, była drugą koronowaną kobietą w historii Rosji. Pierwszą była Maryna Mniszkówna, również Polka.
