Michaił Tuchaczewski (1893–1937) to jedna z najbardziej fascynujących postaci w historii Związku Radzieckiego, często określany mianem “Czerwonego Napoleona”. Był kluczowym dowódcą wojskowym, strategiem oraz reformistą, którego działania miały istotny wpływ na kształtowanie się Armii Czerwonej w latach międzywojennych.
Urodzony w rodzinie szlacheckiej o polskich korzeniach. Tuchaczewski początkowo kształcił się w prestiżowych szkołach wojskowych Imperium Rosyjskiego. Brał udział w I wojnie światowej, gdzie odznaczał się odwagą, choć jego kariera została przerwana w wyniku niemieckiej niewoli. Po rewolucji październikowej w 1917 roku przeszedł na stronę bolszewików, szybko zdobywając uznanie za swoje zdolności organizacyjne i przywódcze.
Podczas wojny domowej w Rosji (1917–1923) Tuchaczewski odgrywał kluczową rolę jako jeden z głównych dowódców Armii Czerwonej. Dowodził m.in. frontami na południu i wschodzie, a jego strategia mobilnych operacji pozwalała bolszewikom na skuteczne zwalczanie przeciwników. Jego najbardziej kontrowersyjną kampanią była wojna polsko-bolszewicka (1919–1921), podczas której dowodził ofensywą na Warszawę. Klęska w bitwie warszawskiej, zwanej “Cudem nad Wisłą”, zakończyła się porażką i odwrotem Armii Czerwonej, jednak Tuchaczewski zdobył uznanie za śmiałe decyzje strategiczne.
Po wojnie Tuchaczewski zajął się reformą Armii Czerwonej. Był orędownikiem nowoczesnej doktryny wojennej, uwzględniającej mechanizację, wykorzystanie czołgów i lotnictwa, co czyniło go pionierem w tej dziedzinie. Jego koncepcje znacząco wyprzedzały epokę i miały wpływ na rozwój teorii wojennych w XX wieku.
Niestety, jego błyskotliwa kariera została przerwana podczas czystek stalinowskich w 1937 roku. Tuchaczewski został oskarżony o spisek i zdradę, a następnie skazany na śmierć. Egzekucja tego wybitnego dowódcy była wynikiem paranoi Józefa Stalina, który widział w nim potencjalne zagrożenie.
Michaił Tuchaczewski pozostaje postacią budzącą skrajne emocje. Jedni widzą w nim genialnego stratega i wizjonera, inni obwiniają go za brutalność wobec ludności cywilnej w czasie wojny domowej. Jednak jego wpływ na rozwój sztuki wojennej jest niezaprzeczalny, czyniąc go jednym z najwybitniejszych dowódców XX wieku.
