Róża Luksemburg była wybitną polsko-niemiecką działaczką socjalistyczną, teoretyczką marksizmu, filozofką i rewolucjonistką. Jej wpływ na ruch socjalistyczny i lewicową myśl polityczną jest nieoceniony, a jej prace i działalność polityczna do dziś inspirują ruchy socjalistyczne na całym świecie.
Urodziła się 5 marca 1871 roku w Zamościu, w żydowskiej rodzinie. Już od młodości wykazywała zainteresowanie polityką i filozofią, angażując się w ruchy rewolucyjne. W 1889 roku wyemigrowała do Szwajcarii, gdzie studiowała na Uniwersytecie w Zurychu, zdobywając doktorat z ekonomii politycznej. Jej praca doktorska, dotycząca przemysłowego rozwoju Polski, była jedną z pierwszych analiz dotyczących tego zagadnienia z perspektywy marksistowskiej.
Była jedną z pierwszych kobiet na świecie z doktoratem z ekonomii i pierwszą Polką, która to osiągnęła.
W 1898 roku przeniosła się do Niemiec, gdzie aktywnie zaangażowała się w działalność Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Była zwolenniczką radykalnych działań i przeciwniczką reformizmu, co doprowadziło do napięć wewnątrz partii. W swoich licznych artykułach i książkach, takich jak “Akumulacja kapitału” (1913), krytykowała kapitalizm i imperializm, proponując alternatywne rozwiązania oparte na rewolucyjnych zmianach społecznych.
Róża Luksemburg była współzałożycielką Związku Spartakusa, organizacji rewolucyjnej, która dążyła do obalenia kapitalizmu i ustanowienia społeczeństwa socjalistycznego. W 1919 roku Związek Spartakusa przekształcił się w Komunistyczną Partię Niemiec (KPD), której celem była rewolucja proletariacka. Róża była jedną z głównych przywódczyń powstania spartakusowskiego w styczniu 1919 roku, które miało na celu przejęcie władzy przez proletariat.
Jej działalność rewolucyjna i poglądy polityczne przysporzyły jej wielu wrogów. 15 stycznia 1919 roku Róża Luksemburg została brutalnie zamordowana przez prawicowe bojówki podczas tłumienia powstania spartakusowskiego. Jej śmierć była ogromną stratą dla ruchu socjalistycznego, ale jej idee i dziedzictwo przetrwały.
Luksemburg była również wybitną teoretyczką marksizmu. Jej prace na temat teorii akumulacji kapitału, imperializmu i rewolucji robotniczej wniosły ogromny wkład do teorii marksistowskiej. Była także zwolenniczką demokracji i wolności w ramach socjalizmu, co odróżniało ją od wielu współczesnych jej rewolucjonistów.
Róża Luksemburg pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii ruchu socjalistycznego. Jej życie i prace są inspiracją dla wielu lewicowych myślicieli i działaczy na całym świecie. Jej idee dotyczące demokracji, rewolucji i krytyki kapitalizmu są nadal aktualne i dyskutowane w kontekście współczesnych wyzwań społecznych i ekonomicznych. Luksemburg była nie tylko rewolucjonistką, ale także wizjonerką, której wkład w myśl polityczną i społeczną pozostaje nieoceniony.
