Stanisław August Poniatowski, urodzony 17 stycznia 1732 roku w Wołczynie, był ostatnim królem Polski, panującym w latach 1764-1795. Był jednym z najbardziej kontrowersyjnych i jednocześnie najważniejszych władców w historii Polski. Jego rządy przypadły na czas wielkich zmian politycznych i społecznych, a jego działania miały ogromny wpływ na kształtowanie się nowoczesnego państwa polskiego.
Stanisław August pochodził z wpływowej rodziny szlacheckiej. Jego matka, Konstancja Czartoryska, była związana z jednym z najpotężniejszych rodów w Rzeczypospolitej. Młody Poniatowski kształcił się za granicą, m.in. w Paryżu i Londynie, gdzie zdobył szeroką wiedzę na temat polityki, filozofii i kultury europejskiej. W 1764 roku, dzięki poparciu carycy Katarzyny II oraz frakcji Familia, został wybrany na króla Polski.
Jednym z najważniejszych osiągnięć Stanisława Augusta było zainicjowanie i wsparcie szeregu reform, które miały na celu modernizację Rzeczypospolitej. Był współautorem Konstytucji 3 maja z 1791 roku, pierwszej w Europie i drugiej na świecie nowoczesnej konstytucji. Konstytucja ta wprowadzała m.in. trójpodział władzy oraz ograniczenie wpływów magnaterii, co miało wzmocnić centralne władze państwowe i poprawić sytuację chłopów oraz mieszczan.
Stanisław August był również mecenasem sztuki i nauki. Założył Szkołę Rycerską, która kształciła przyszłych liderów wojskowych i cywilnych. Organizował tzw. “obiady czwartkowe”, spotkania intelektualistów, artystów i naukowców, które miały na celu promowanie kultury i nauki. Był także inicjatorem budowy wielu ważnych obiektów architektonicznych, w tym Łazienek Królewskich w Warszawie.
Pomimo swoich starań o modernizację kraju, Stanisław August nie był w stanie zapobiec rozbiorom Polski. Słaba pozycja militarna i polityczna Rzeczypospolitej oraz agresywna polityka sąsiednich mocarstw – Rosji, Prus i Austrii – doprowadziły do trzech rozbiorów w latach 1772, 1793 i 1795. W wyniku trzeciego rozbioru Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata. W 1795 roku Stanisław August został zmuszony do abdykacji, a resztę życia spędził na wygnaniu w Petersburgu, gdzie zmarł 12 lutego 1798 roku.
Pomimo niepowodzeń politycznych, Stanisław August Poniatowski pozostawił po sobie znaczące dziedzictwo. Jego działania na rzecz reformy państwa i promowanie kultury oraz nauki miały trwały wpływ na późniejsze dążenia niepodległościowe Polaków. Jego panowanie, choć pełne wyzwań i dramatów, było okresem ważnych przemian, które wpłynęły na kształtowanie nowoczesnej tożsamości narodowej.
